

Column: Collateral beauty
Het waren zware weken bij Actief Zorg. Mocht je het nieuws nog niet hebben vernomen: we hebben op 4 april faillissement aangevraagd voor het bedrijfsonderdeel Actief Ondersteunende Diensten BV. Dit is het onderdeel waar alle stafafdelingen in zitten; zo’n 150 van de in totaal 5500 medewerkers. 40 van die 150 collega’s zijn hun baan kwijt. De overige 110 medewerkers gaan door, onder de BV waar ook de directe zorgcollega’s hun contract hebben.
Het was een noodzakelijke beslissing, maar dat neemt het verdriet van veel collega’s niet weg. Ik heb veel emoties gezien; van boosheid en verdriet bij slecht nieuws tot vreugdetranen bij goed nieuws. Wat me vooral opviel: iedereen was er voor elkaar. Het waren zware weken, maar ik heb het ook ervaren als weken waarin we tot de essentie kwamen. Er is veel saamhorigheid. Dat versterkt mijn gevoel dat deze gebeurtenis niet alleen zal leiden tot collateral damage, maar ook collateral beauty.
Oorzaken
De afgelopen jaren zijn door onder meer hyperinflatie en corona de kosten voor zorg enorm toegenomen. Daarnaast hebben zorgbedrijven te maken met een stijgend ziekteverzuim, toegenomen administratieve lasten en een landelijk arbeidsmarktprobleem. De toegenomen kosten staan niet in verhouding met de vergoeding die wij krijgen van gemeenten, zorgverzekeraars en zorgkantoren. Gesprekken over verhoging van deze tarieven verlopen bovendien moeizaam. In totaliteit is het niet toereikend, er zijn zeker ook stakeholders die wel voldoende betalen. Toch is het gat tussen de kosten en tarieven te groot geworden. We moesten ingrijpen om ervoor te zorgen dat de zorgverlening aan onze klanten gewoon door kan gaan.
Ruimte
Het failliete bedrijfsonderdeel leverde ook diensten aan onze aanpalende bedrijven. Zij konden de gestegen kosten voor deze diensten niet meer betalen. Nog een reden dat we kritisch naar ons huishoudboekje moesten kijken. Dat klinkt gek, want het gaat hier om een bedrijf en niet om een huishouden, maar toch is het vergelijkbaar: als het thuis even wat minder gaat kijk je ook kritisch naar al je uitgaven. Waar zit er ruimte? Dat hebben we gedaan en dat was niet makkelijk, pijnlijk soms. Tot mijn grote spijt, maar onvermijdelijk, zijn er een aantal functies opgeheven. Deze collega’s zijn vorige week allemaal op de hoogte gebracht. Als zij er behoefte aan hebben, worden zij met de grootste zorg begeleid naar een andere baan, binnen of buiten Actief Zorg.
Onmisbaar
Aan de andere kant is er de afgelopen weken heel kritisch gekeken naar welke functies onmisbaar zijn voor de zorg aan onze klanten. Deze banen zullen opnieuw ingevuld worden onder één van de overige bedrijfsonderdelen van Actief Zorg. Vanuit mijn perspectief is het belangrijk om kritisch te kijken naar de interne organisatie. Maar ook om onszelf af te vragen: hoe houden we dit bedrijf overeind en hoe zorgen we ervoor dat we dit niet nogmaals hoeven meemaken? Ik wil voorkomen dat het ooit weer nodig is.
Invloed
Actief Zorg als geheel is een gezond bedrijf. Wij hebben de moeilijke beslissing van het faillissement op tijd genomen. Maar hier houdt onze invloed op. Wij beseffen ons dat de zorg in Nederland onder druk staat. Het is een uitdaging om de zorg ook in de toekomst betaalbaar en toegankelijk te houden. We hebben onze verantwoordelijkheid genomen door eerst in onze eigen keuken te kijken. Vanaf nu zullen we samen met alle partijen de vervolgstappen moeten zetten naar duurzame zorg. Ik heb er vertrouwen in dat we als sector de verandering door kunnen maken die nu noodzakelijk is voor de zorg in ons land.