

Column: Hoe wij werkende armoede bestrijden
Als je aan iemand vraagt ‘welke beroepen voegen echt iets toe’? Dan krijg je vrijwel altijd als antwoord: politiemensen, zorgmedewerkers, onderwijzers. Tegelijkertijd zijn dit de mensen die zich vaak geen woning meer kunnen veroorloven, omdat hun o zo belangrijke baan niet genoeg verdient.
Helaas is het in onze organisatie niet anders; veel zorgmedewerkers komen moeilijk rond. Wij willen deze werkende armoede graag bestrijden en daar hebben wij verschillende acties op ondernomen. Dit proberen wij vooral door systemen te doorbreken die situaties in stand houden.
Zoals Tim Sjongers in zijn boek ‘Armoede uitgelegd aan mensen met geld’ schrijft: degenen die het probleem denken te kunnen oplossen zijn bijna nooit degenen die het probleem ondergaan. Je kunt een budgetcoach met een app op pad sturen langs mensen die in armoede leven. Maar zolang iemand structureel geld tekort komt, is dat vooral een app om geld te beheren dat je niet hebt.
Wij weten niet waarom mensen bepaalde keuzes maken. Neem het voorbeeld van onze opleiding tot Thuisondersteuner Zorg & Welzijn. Wij hebben deze functie bedacht voor Thuisondersteuners die zich willen ontwikkelen, zonder meteen een hele opleiding te volgen. Wij wilden het systeem doorbreken door Thuisondersteuners meer bevoegdheden te geven. Op die manier kunnen zij langere shifts draaien in een hogere schaal. Meer uren werken en een hoger salaris; meer geld. Dat was de bedoeling.
Maar toen kwamen we erachter dat medewerkers een obstakel zagen, die voor ons in eerste instantie onzichtbaar was. Wat bleek: als je de opleiding niet afmaakt – zo staat in het contract- moet je tot 2000 euro terugbetalen. Veel mensen hebben dat geld niet en schrikken van zo’n regel op het contract.
Zonder dat we het wisten, bleken we een ontmoedigingsbeleid te hebben. Zonder dat we het doorhadden, hielden we het systeem juist in stand. Dit hebben we natuurlijk meteen aangepakt. Ten eerste hebben we het bedrag drastisch verlaagd. Maar de belangrijkste aanpassing zit in onze communicatie.
We hebben het contract aangepast van dreigend naar duidelijk. In plaats van waarschuwen, leggen we nu uit wat wij belangrijk vinden: zo lang je je best doet, hoef je niet bang te zijn dat je moet terugbetalen. Wel vinden we het belangrijk dat je weloverwogen een keuze maakt en gemotiveerd bent. Lukt het ondanks hard werken toch niet? Dan hoef je niet te betalen.
Het is belangrijk om te investeren in je mensen. Zorg dat ze aangehaakt blijven en mee blijven doen. Alleen zo doorbreek je het systeem dat armoede in stand houdt en verbeter je de duurzame inzetbaarheid van je personeel. Daar worden je mensen en je organisatie beter van.